خط استوا دایره‌ای فرضی به دور زمین است که زمین را به دو نیمکره جنوبی و شمالی تقسیم می‌کند. این دایره فرضی بین پنج دایره‌ای که تعیین کننده‌های عرض جغرافیایی هستند، بیشترین محیط را دارد که برابر ۴۰۰۷۶ کیلومتر است.
هرچه از خط استوا دورتر شویم، دایره عرض جغرافیایی کوچکتر می شود و در قطب‌ها محیط این دایره به صفر می‌رسد.
عرض جغرافیایی در خط استوا صفر و در قطبین ۹۰ درجه محاسبه می‌شود.
دو مدار راس السرطان و رای الجدی در شمال و جنوب خط استوا در عرض جغرافیایی تقریبی ۲۳.۵ درجه قرار دارند. همچنین دو مدار قطبی در شمال و جنوب خط استوا قرار دارند که مدار شمالگان و مدار جنوبگان نام دارند و دارای عرض تقریبی ۶۶.۳ هستند.
به نواحی بین دو مدار راس السرطان و راس الجدی، نواحی گرمسیری یا حاره می‌گوند. به ناحیه مابین خط استوا و مدار راس السرطان ناحیه گرمسیری شمالی و به ناحیه بین خط استوا و مدار راس الجدی ناحیه گرمسیری جنوبی گفته می‌شود.
به ناحیه بین نوار راس السرطان و مدار تا مدار قطب شمال را منطقه معتدل شمالی و همچنین محدوده مدار راس الجدی تا مدار قطب جنوب، ناحیه معتدل جنوبی نامیده می‌شود.
همچنین به حد فاصل مدارهای قطبی تا نقطه صفر قطب را مناطق قطبی می‌نامند.
خط استوا از روی ۱۴ کشور عبور کرده است که عبارتند از:
قاره آمریکای جنوبی: اکوادور ، کلمبیا ، برزیل
قاره آفریقا: سائوتومه و پرنسیپ، گابن، جمهوری کنگو، جمهوری دموکراتیک کنگو، اوگاندا، کنیا، سومالی
قاره آسیا: مالدیو، اندونزی
قاره اقیانوسیه: کیریباتی، جزیره بیکر متعلق به ایالات متحده
بر روی خط استوا سریع‌ترین طلوع و غروب خورشید را می‌توان شاهد بود. ناحیه استوا دارای طول شب و روز تقریباً برابر باهم و ۱۲ ساعته است اما با حرکت به سمت شمال یا جنوب خط استوا، طول روزها بسته به فصل تغییر می‌کند.
این که در استوا در تمام طول سال فصل‌ها یکسان است باور غلطی است. در محدوده مناطق گرمسیری استوایی می‌توان دو فصل پر بارش و کم بارش را تجربه نمود. هرچه از خط استوا فاصله بگیریم از رطوبت هوا کاسته می‌شود.
با وجودی که در اکثر نقاط روی خط استوا دمای هوا بالاست، اما تنها در یک نقطه استوایی میتوانیم شاهد برف بود. مرتفع‌ترین نقطه خط استوا را ارتفاع ۴۶۹۰ متر در دامنه‌های جنوبی قله آتشفشانی سایامبه Volcan Cayambe در کشور اکوادور است که می‌توان در انجا اسکی کرد.
تنوع زیستی:
آنچه که در مورد سرزمین‌های نواحی استوایی متناقض به نظر می‌آید، وجود فقر انسانی در عین فراوانی تنوع زیستی و منابع طبیعی متمرکز در این ناحیه است.
علاوه بر تنوع زیستی، بیش از نیمی از جنگل‌های بارانی کره زمین که غنی‌ترین زیستگاه‌های حیات وحش را تشکیل می‌دهند در نواحی استوایی در سه کشور برزیل، کنگو و اندونزی قرار گرفته اند.
دیدگاه خود را بنویسید