با توجه به بالا رفتن هزینه پروازها و نیز قیمت دلار ممکن است خیلی از اهل سفرها برای کاهش هزینه به فکر سفر زمینی با ماشین شخصی خود بیافتند.
در اینجا قصد دارم مراحل مختلف این کار اعم از گرفتن گواهینامه بین‌المللی، کاپوتاژ و برخی نکات ضروری سفر با ماشین شخصی را بیان کنم.

۱کاپوتاژ

کاپوتاژ یا درست آن کابوتاژ Cabotage یعنی حمل کالا از بندری به بندر دیگر اما اصطلاحا به حمل هر کالایی از مرز کشوری به کشور ‌دیگر‌ هم‌ گفته می‌شود.
در این مورد کاپوتاژ در واقع گرفتن اجازه از گمرک برای خروج ماشین از کشور است. این مجوز یکساله صادر می‌شود و بصورت خود به خود باطل نمی‌شود و حتما قبل از یکسال باید به گمرک مراجعه کنید و کاپوتاژ را باطل کنید و در غیر اینصورت جریمه سنگینی خواهید داشت.
برای گرفتن برگه کاپوتاژ باید به یکی از شعب گمرک مراجعه نمایید. بهتر است ماشین خود را همراه داشته باشید زیرا برخی ماشین‌های گران قیمت و ‌لوکس و نیز ماشین‌های قدیمی توسط کارشناس گمرک مورد بازدید قرار می‌گیرند.
پس از ورود به گمرک به قسمت بیجک می‌روید و مدارک خودرو که شامل کارت سبز، سند کارخانه و‌ کارت ماشین بعلاوه کارت ملی است را به کارشناس مربوطه می‌دهید.
سپس آنها شما را به کارشناس بعدی ارجاع می‌دهند. کل پروسه بیشتر از یک ساعت طول نمی‌کشد و در نهایت به شما یک برگه می‌دهند که برگه کاپوتاژ نام دارد.
برگه کاپوتاژ به نام مالک خودرو و ‌شخصی که خودرو را از مرز خارج می‌کند صادر می‌شود.
هزینه کاپوتاژ در سال ۹۸ معادل ۱۶.۵۰۰ تومان در صورت عدم بازدید خودرو بود. در صورت بازدید هم ۳۵.۰۰۰ تومان به این مبلغ اضافه می‌شود.

کاپوتاژ یکساله است و می‌بایست پیش از موعد اتمام آن باید به شعبه گمرک مراجعه و نسبت به ابطال کاپوتاژ ماشین خود اقدام کنید. در غیر اینصورت برای شما جریمه صادر خواهد شد.

در تهران فقط گمرک غرب تهران برگه کاپوتاژ را صادر و یا لغو می‌کند.

آدرس گمرک غرب تهران

۲گواهینامه بین‌المللی و کارت بین‌المللی خودرو:

تنها مرجع رسمی صدور گواهینامه بین‌المللی در ایران کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی است.
این کانون در دو غالب گواهینامه یک و سه ساله اقدام به صدور گواهینامه می‌نماید که البته برخی کشورها گواهینامه سه ساله و‌ کشورهای بیشتری گواهینامه یک ساله را قبول ندارند.
بنابراین با توجه به مقصد خود به لیستی که بر روی شیشه باجه‌های صدور گواهینامه بین‌المللی چسبانده شده دقت بفرمایید و ببینید کشور مورد نظر شما گواهینامه را قبول دارد یا خیر.
هزینه گواهینامه بر اساس نرخ‌های سال ۹۸ برای یک ساله ۱۱۹.۰۰۰ تومان و برای سه ساله ۳۶۹.۰۰۰ تومان است.
مدارک لازم برای گواهینامه بین المللی شامل:
۱- اصل گواهینامه ایرانی
۲- اصل یا کپی صفحه اول پاسپورت
۳- دو قطعه عکس ۴×۳

برای کارت بین‌المللی خودرو هم باید مدارک ماشین بعلاوه برگه کاپوتاژ را به دفتر ارائه بدهید که این مدرک هم به سرعت آماده می‌شود و هزینه آن ۱۰۹.۰۰۰ تومان است.

آدرس دفاتر کانون در تهران

کانون جهانگردی در شهرستان‌ها هم دفتر دارد و ‌در همه دفاتر و نمایندگی‌های آن گواهینامه بین‌المللی و کارت بین‌المللی خودرو بصورت فوری صادر می‌شود.

۳اخذ پلاک ترانزیت

اخذ پلاک ترانزیت آخرین مرحله است. این کار هم در دفاتر کانون جهانگردی و‌ اتوموبیل‌رانی صورت می‌گیرد و مدارک مورد نیاز نیز مشابه کارت بین‌المللی خودرو است.
با پرداخت ۳۲۸.۰۰۰ تومان پلاک بین‌المللی پس از نیم ساعت تحویل می‌گردد که فقط یکبار برای هر خودرو صادر می‌شود. این پلاک مختص همان خودرو بوده و اعتبار آنها تا پايان عمر آن وسيله نقليه است.
نیازی نیست پلاک را پرچ کنید و‌ می‌توانید از بست‌های پلاستیکی برای بستن آن استفاده نمایید.
همچنین بهتر است پلاک را زمان خروج از مرز نصب کنید و سپس با وارد شدن به مرزهای ایران آنرا جدا کنید تا برای پلیس ایجاد حساسیت نکند.

پلاک ترانزیت

در اینجا به ذکر برخی نکات مهم برای سفر زمینی با ماشین شخصی می‌پردازم:

۱- ماشین‌تان را حتما قبل از سفر به تعمیرگاه ببرید و همه موارد فنی ماشین را چک کنید.
۲- اگر مسافت سفر شما بیش از ۵۰۰۰ کیلومتر است بهتر است روغن ماشین‌تان را در ایران عوض کنید.
۳- معمولا هزینه تعویض روغن، لنت و موارد از این دست در خارج از ایران بیشتر است.
۴- از باد زاپاس خود مطمئن شوید.
۵- داخل ماشین چراغ قوه و‌ مثلث اعلام خطر داشته باشید.
۶- یک کپی از مدارک بین المللی ماشین بویژه مدارک کاپوتاژ داشته باشید.
۷- در آخرین پمپ بنزین لب مرز ایران باک ماشین‌تان را کامل کنید.
۸- ماشین‌تان را بیخود با وسایل دست و پاگیر سنگین نکنید تا مصرف سوخت بالا برود.
۹- با توجه به کشورهایی که در مسیرتان قرار دارد از دفاتر کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی برای ماشینتان بیمه بین المللی تهیه کنید(مانند ترکیه)، همچنین توجه داشته باشید که برخی کشورها تحت پوشش بیمه بین المللی تحت قرارداد با کانون نیستند (مانند ارمنستان) و در این صورت باید بدو‌ ورود نسبت به بیمه ماشین‌تان اقدام کنید.
در برخی کشورهامانند گرجستان هم داشتن بیمه الزامی نیست.
۱۰- صرافی های لب مرز نرخ خوبی ندارند، اما به اندازه اقامت شب اول و یک وعده غذا در بدو‌ ورود چنج کنید.
۱۱- پلیس بعضی کشورها نسبت به ماشین توریست‌ها حساس هستند و دنبال بهانه برای جریمه کردن و یا رشوه گرفتن می‌گردند. مراقب باشید تا به دلایلی مانند نبستن کمربند و یا توقف در محل ممنوعه به دردسر نیافتید.